اعتياد به اينترنت نوعي وابستگي رفتاري

زمان زيادي از ورود اينترنت به مجموعه‌ي رسانه‌هاي جمعي نمي‌گذرد، ابزاري كه به سرعت گسترش يافت و در تمامي عرصه‌هاي انساني حضور پيدا كرد و جايگاه بي‌بديلي را از آن خود ساخت. امروزه افراد براي دستيابي فوري به اطلاعات مورد نياز خود در زمينه‌هاي مختلف به اينترنت مراجعه مي‌كنند؛ زيرا در كوتاه‌ترين زمان ممكن و متنوع‌ترين راه‌ها، اطلاعات دسته‌بندي معتبري در اختيار آنها قرار مي‌دهد.

 

زمان زيادي از ورود اينترنت به مجموعه‌ي رسانه‌هاي جمعي نمي‌گذرد، ابزاري كه به سرعت گسترش يافت و در تمامي عرصه‌هاي انساني حضور پيدا كرد و جايگاه بي‌بديلي را از آن خود ساخت. امروزه افراد براي دستيابي فوري به اطلاعات مورد نياز خود در زمينه‌هاي مختلف به اينترنت مراجعه مي‌كنند؛ زيرا در كوتاه‌ترين زمان ممكن و متنوع‌ترين راه‌ها، اطلاعات دسته‌بندي معتبري در اختيار آنها قرار مي‌دهد.

 

به گزارش سرويس رسانه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در كتاب روزنامه‌نگاري سايبر دكتر يونس شكرخواه اشاره شده است: ظهور پديده‌اي به‌نام اينترنت گردش اطلاعات را در سطح جهان افزايش داده است. تا اواسط دهه‌ي 90 بيشتر شبكه‌هاي اجتماعي به اينترنت منتقل شدند. پيدايي صور نوين ارتباط در شبكه‌هاي بزرگ رايانه‌اي زمينه‌ساز فضاهاي اجتماعي جديد گشته و مجموعه‌ي گسترده‌اي از اجتماعات مجازي را به وجود آورده است. فضاهاي بدون مرز كه روابط اجتماعي را تحت تاثير قرار مي‌دهند.

 

از ويژگي‌هاي منحصر‌به فرد اينترنت از جمله سهولت دسترسي به آن، 24 ساعته بودن، سادگي كار، هزينه‌ي پايين، گمنام ماندن كاربران آن و… همگي موجب استقبال عظيم مردم در سراسر جهان از آن شده است. گرچه اينترنت، اطلاع‌‌دهنده، مفيد، داراي منابع غني و سرگرم‌كننده است، اما براي افرادي كه استفاده‌ي بيش از حد از آن را دارند، اين منافع، به آسيب‌ها و نابهنجاري‌هاي رواني و رفتاري تبديل مي‌شود و ما شاهد ظهور پديده‌ي جديدي به نام اعتياد اينترنت هستيم كه موضوع روبه رشد عصر اطلاعات است و با افزايش دسترسي روزانه‌ي جوانان به اينترنت و منابع برخط روز‌به‌روز شايع‌تر مي‌شود.

 

اعتياد به اينترنت مفهومي است كه از سال 1995 م. مورد توجه قرار گرفت و به تدريج انواع مختلف اين اعتياد مانند به چت، اعتياد به قمار از طريق شبكه و غيره شناخته شد. برخي از ويژگي‌هاي بي‌نظيري كه در ظرفيت اعتياد به اينترنت مثمر‌ثمر هستند، شايد تا حدودي با سرعت، در دسترس‌بودن و حجم انبوه اطلاعاتي كه به صورت برخط رد و بدل مي‌شوند، مرتبط باشند.

 

اعتياد به اينترنت يا استفاده‌ي بيش از حد از اينترنت از آسيب‌هاي فردي و تا حدودي اجتماعي اينترنت است كه گاهي از اين بيماري با تعبير «اعتياد مجازي» و مشهورتر «اعتياد به اينترنت» نام برده مي‌شود. براساس آمارهاي موجود، بيش‌تر كاربران اينترنت در جهان نوجوانان و جوانان هستند؛ در حال حاضر در آمريكا از 180 ميليون كاربر اينترنتي 40 ميليون جوانان زير 18 سال هستند كه اين آمار در سال 2005 به بيش از 40 ميليون كاربر رسيد.

 

ايران نيز جمعيت جواني دارد (22.8 درصد جمعيت كشور جوان هستند)، مانند ساير كشور‌ها، جوانان پرجمعيت‌ترين قشر سني كاربران اينترنتي در ايران به‌شمار مي‌روند. نتايج مطالعات سازمان ملي جوانان، در سال‌هاي 1381، 1376 و 1384 نشان مي‌دهند بيشترين تعداد كاربران اينترنتي جوانان 18 تا 28 ساله هستند، به‌طوري كه در سال 10، 1376 درصد، در سال 1381، 19 درصد و در سال 1384، 29 درصد جوانان از اينترنت استفاده مي‌كرده‌اند.

 

كاربران اينترنت به ويژه از سال 1380/2000 م روبه فزوني بوده است. براي مثال، تعداد كاربران اينترنت در آمريكاي شمالي بين سال‌هاي 2000 تا 2008 م، 129.6 درصد افزايش يافته است و تقريبا 74 درصد جمعيت اين منطقه از اينترنت استفاده مي‌كنند.

 

اين رشد در كشور ما ايران نيز بسيار زياد بوده كه در سال 1386 به 18 ميليون افزايش يافته است. اين بدان معنا است كه تعداد كاربران ايراني اينترنت بين اين سال‌ها 7100 م و آبان‌‌ماه 1384 شمسي به 9100 درصد افزايش يافته و 35 درصد از جمعيت ايران را زير نفوذ خود قرار داده بود. اين روند در سال 1388 حتي به رشدي 44.5 درصدي هم دست يافته كه در مقايسه با ساير كشور‌هاي منطقه خاورميانه و خليج‌فارس، رشد بي‌مانند و غيرمنتظره‌اي محسوب مي‌شود.

 

جوانان به‌طور كلي و دانشجويان به‌طور خاص، از مصرف‌كنندگان اصلي اين فن‌آوري‌ها هستند. اينترنت بخش مهمي از فعاليت‌هاي آموزشي، فراغتي و شغلي دانشجويان را به خود اختصاص مي‌دهد. به همين جهت اين احتمال وجود دارد كه بهره‌مندي از اين پديده بر نوع كنش‌ها، اولويت‌ها و جهت‌يابي آنها تاثير داشته باشد.

 

در مورد افراد معتاد به اينترنت هنوز داده‌هاي كافي در دست نيست تا بتوان گفت كه آيا طبقه‌ي خاصي برجسته‌تر است يا نه. علاوه براين، تاكنون تنوع زيادي در ميان استفاده‌كنندگان اينترنت وجود نداشته تا بتوان به اظهار‌نظر‌هاي قطعي پرداخت.

 

در نهايت با توجه به سطح‌بندي اعتياد اينترنتي يانگ كه به سه گروه (20_49) اعتياد پايين و (50_79) اعتياد متوسط و (80_100) اعتياد بالا تقسيم مي‌شود و ميانگين به دست آمده در اين بررسي (40.66 درصد) است، ميزان اعتياد اينترنتي دانشجويان تحصيلات تكميلي پژوهش حاضر در دسته‌ي اول يعني اعتياد پايين قرار مي‌گيرد، به عبارت ديگر، مي‌توان نتيجه گرفت كه پاسخ‌گويان اين بررسي با مشكلات جدي به سبب استفاده از اينترنت مواجه نيستند و ميزان استفاده‌ي آنها در حد عادي (نرمال) است.

 

منبع خبرگزاری ایسنا